Jedna od možda najčešćih dezinformacija o vakcinama koje štite od COVID-19, jeste da one mogu nekako utjecati na plodnost. Ova ideja je veoma opasna jer mnogi mladi ljudi  u reproduktivnoj dobi izbjegavaju vakcinaciju bojeći se ovog izmišljenog efekta. Šanse za začeće nisu smanjene ako se vakcinišete protiv COVID-19: naprotiv, veće su jer su veće šanse da ćete biti zdravi.

Po početku vakcinacije stručnjaci su neprestano ukazivali na to da vakcine protiv COVID-19 ne utječu na plodnost i ne izazivaju sterilitet. O tome smo već pisali na Vakcine.ba

Sada postoji i niz studija poke pokazuju kako vakcinacija protiv COVID-19  ne utječe na plodnost.

COVID-19 vakcine ne smanjuju šanse za začeće

Prema novoj studiji koju je podržao NIH, vakcinacija protiv COVID-19 ne smanjuje šanse za začeće. Studija je pratila više od 2000 parova i nije pronašla nikakve razlike u izgledima za začeće tamo gdje su muški ili ženski partneri bili vakcinisani u poređenju s nevakcinisanim parovima. Međutim, parovi u kojima je muški partner bio pozitivan na COVID-19 unutar 60 dana određenog ciklusa imali su 18% manju vjerovatnoću da će začeti bebu.

U ovom radu, objavljenom 20. januara 2022. u American Journal of Epidemiology, tim naučnika s univerziteta u Bostonu pratio je parove koji su bili vakcinisani protiv COVID-19 ili su imali prethodnu infekciju COVID-19. Ova prospektivna kohortna studija uključivala je 2.126 žena i njihovih partnera s prebivalištem u SAD-u ili Kanadi od decembra 2020. do septembra  2021. Parovi su praćeni do novembra 2021 godine. Sudionici su svakih 8 sedmica ispunjavali upitnike o sociodemografiji, načinu života, medicinskim čimbenicima i informacije o partneru.

Praćen je omjer plodnosti i kod žena (Fecundity ration, FR, OP) je iznosio 1,08 a omjer plodnosti muškaraca FR = 0,95. Omjer plodnosti mjeri razliku plodnosti između dvije grupe, a u ovom slučaju, to su grupa vakcinisanih i grupa nevakcinisanih

Ovo su nalazi studije:

  • I žene i muškarci – partneri koji su primili barem jednu dozu vakcina protiv COVID-19 imali su iste šanse za trudnoću u poređenju  s nevakcinisanim.
  • Partnerice koje su primile dvije doze mRNA vakcina ili jednu dozu J&J vakcine imale su FR = 1,07.
  • Muški partneri koji su primili puni režim vakcina imali su FR = 1,00.
  • Međutim, parovi kod kojih je muški partner bio zaražen s COVID-19 unutar 60 dana od menstrualnog ciklusa imali su 18% manju vjerovatnost da će začeti. Iako je to bila mala promjena, i kratkoročna, bila je statistički značajna. Međutim, duže od 60 dana nema razlike 
  • Kod žena s prethodnom infekcijom COVID-19 nije pronađena povezanost s manjom vjerovatnošću začeća (FR  je iznosio 1,07).

Nalazi ove studije pokazuju da infekcija virusom SARS-CoV-2 kod muškaraca može biti povezana s kratkotrajnim padom plodnosti te da vakcinacija protiv COVID-19 ne utječe na plodnost niti jednog partnera.

Pozitivan test na infekciju SARS-CoV-2 nije bio povezan s razlikom u začeću ako se posmatraju periodi duži od 60 dana od infekcije. Parovi u kojima je muški partner bio pozitivan unutar 60 dana određenog ciklusa imali su 18% manju vjerovatnost da će doći do začeća u tom ciklusu. Nije bilo razlike u stopama začeća za parove u kojima je muški partner bio pozitivan više od 60 dana prije ciklusa, u poređenju s parovima u kojima muški partner nije bio pozitivan.

„Ukratko, nismo pronašli štetnu povezanost između vakcinacije protiv COVID-19 i plodnosti niti da kratkoročno smanjenje plodnosti nakon infekcije muškog partnera SARS-CoV-2 utječe na šanse za začeće. Ovi se rezultati mogu koristiti za usmjeravanje informiranih odluka o vakcinaciji  protiv COVID-19 među osobama reproduktivne dobi, osobito onima koje sada ili u budućnosti pokušavaju začeti“, navode u zaključku autori studije.

Vakcine protiv COVID-19 (mRNA vakcine i J&J) su sigurne i efikasne i nisu povezane sa manjom sposobnošću začeća, tj. manjom plodnošću partnera. 

Druge studije vezano za začeće i vakcine protiv kovida

U studiji iz juna 2021. objavljenoj u JAMA praćeni su parametri sperme kod muškaraca vakcinisanih s dvije doze mRNA  vakcina. U ovoj studiji nije bilo značajnog smanjenja bilo kojeg parametra sperme među malom posmatranom kohortom zdravih muškaraca od 18 do 50 godina. Zanimljiv nalaz ove studije je da su se parametri koncentracije sperme i pokretljivosti spermija zapravo poboljšali nakon 2 doze vakcine.  Uzroci toga nisu jasni, ali moglo bi se u šali reći da mRNA vakcine poboljšavaju plodnost.

Sličan je zaključak i male studije iz Izraela koja se još uvijek nalazi u preprintu na medRxiv, a koja se bavila utjecajem Pfizer vakcine na spermu i zaključila da vakcine ne utječu na osobine sperme kod muškaraca. „Naši rezultati pokazuju da vakcine ne utječe na parametre sperme. Stoga preporučujemo da se parovi koji žele začeti vakcinišu, jer vakcinacija ne utječe na spermu, dok infekcija SARS-CoV-2 oštećuje spermu“, zaključak je tima naučnika s Hebrew University of Jerusalem.

Zaključak preglednog članka, objavljenog u decembru 2021. u Human Reproduction, koji je  dijelom zasnovan na podacima CDC-a o efektima mRNA vakcina na ljudsku plodnost je da nema problema sa plodnošću nakon vakcinacije mRNA vakcinama protiv COVID-19.

I napokon, tu su i smjernice američkog CDC-a, koji poručuje sljedeće:

  • Vakcinacija protiv COVID-19 preporučuje se osobama koje sada pokušavaju zatrudnjeti ili bi mogle zatrudnjeti u budućnosti, kao i njihovim partnerima.
  • Trenutačno nema dokaza da bilo koje vakcine, uključujući vakcine protiv COVID-19, uzrokuju probleme s plodnošću kod žena ili muškaraca.
  • Ako zatrudnite nakon što ste primili prvu dozu vakcina protiv COVID-19, trebali biste primiti i drugu dozu kako biste dobili što je moguće veću zaštitu.

Sadržaj, tekst i vizuali, je kreiran u okviru saradnje Društva “Nauka i svijet” i platforme Raskrinkavanje.ba/UG Zašto ne?

Napisala: Jelena Kalinić, biolog, naučni novinar i komunikator, posjeduje WHO infodemic manager certifikat i Health metrics Study design & Evidence based medicine trening. Short-listed za European science journalist of the year 2022.

Reference: 

Wesselink AK, Hatch EE, Rothman KJ, Wang TR, Willis MD, Yland J, Crowe HM, Geller RJ, Willis SK, Perkins RB, Regan AK, Levinson J, Mikkelsen EM, Wise LA. A prospective cohort study of COVID-19 vaccination, SARS-CoV-2 infection, and fertility. Am J Epidemiol. 2022 Jan 20. 

Gonzalez DC, Nassau DE, Khodamoradi K, et al. Sperm Parameters Before and After COVID-19 mRNA Vaccination. JAMA. 2021;326(3):273–274.

Myriam Safrai, Benjamin Reubinoff, Assaf Ben-Meir. BNT162b2 mRNA Covid-19 vaccine does not impair sperm parameters. MedRxiv 2021. 

Chen F, Zhu S, Dai Z, Hao L, Luan C, Guo Q, Meng C, Zhang Y. Effects of COVID-19 and mRNA vaccines on human fertility. Hum Reprod. 2021 Dec 27;37(1):5-13.