Polietilen glikol ili PEG nije nova stvar u medicini. Radi se o polimernom organskom jedinjenju što znači da se sastoji od mnogo povezanih manjih molekula.
Koristi se godinama u medicinskim preparatima kao hidrogel i to:
-kao laksativ
-pomoćna tvar u mnogim medicinskim preparatima
– u mikrobiologiji se PEG precipitat koristi za koncentriranje virusa.
-u bankama krvi, PEG se koristi kao pojačivač za otkrivanja antigena i antitijela
-odnedavno, i kao sastojak mRNA (iRNK) vakcina kakve su Pfizerova Comirnaty i Modernina vakcina protiv COVID-19.
Evropska farmakopeja opisuje 12 različitih tipova PEG. PEG 300 je najmanji, odnosno najkraći je lanac molekule i ima najmanju molekularnu masu od svih PEG-ova, a PEG 35 000 (makrogolum, makrogol) je najveći s najdužim lancem.
U mRNA (iRNK) vakcinama, polietilen glikol zajedno s nekim lipidnim molekulama formira “kapsulu” tj.”mjehurić” koji čuva RNK sekvence za Spike protein. Uloga PEG je da stabilizira ovaj mjehurić.
Općenito, PEG se smatra sigurnim, ali neke osobe imaju alergiju na ovu supstancu i čak mogu doživjeti alergijsku ili anafilaktičku reakciju na polietilen glikol. Ukoliko prije niste dobivali ovu tvar, što većina nas nije i ne znate da li ste alergični na PEG, mjera predustrožnosti je da ostanemo neko vrijeme u ordinaciji ustanove gdje smo primili vakcinu. Ove reakcije se obično dešavaju u prvih 15 minuta do pola sata nakon vakcinacije.
Poznata istorija alergija/anafilaktičkih reakcija na PEG ili reakcija na prvu dozu mRNA vakcine se smatraju kontraindikacijama za primanje ovih vakcina (Moderna i Pfizer-Comirnaty). Također, navodi se i od prije poznata reakcija na polisorbat kao nešto što treba navesti ljekaru. Tada se obično ljekar odlučuje za neku od COVID-19 vakcina koje ne sadrže PEG.
Adenovirusne vektorske rekombinirane vakcine poput AstraZeneca Vaxzevria, Sputnjik V i J&J ne sadže PEG.
O mRNA vakcinama protiv COVID-19 pročitajte još ovdje i ovdje.
Polietilen-glikol nije sastojak antifriza i ne treba ga miješati s drugim tvarima sličnog imena kao što su antifriz etilen-glikol i propilen-glikol. Još o ovom spoju pročitajte u tekstu koji je napisao dr. Stribor Marković za Imunizacija.hr.
Reference:
May polyethylene glycol be the cause of anaphylaxis to mRNA COVID-19 vaccines? (Algoritam za postupanje prilikom cijepljenja osoba s mRNA cjepivima/vakcinama u slučaju osjetljivosti na PEG ili polisorbat se nalazi u ovom tekstu).
